NESO SAPONJIC KNOKTE OM TE KUNNEN OVERLEVEN
Den Haag – In zijn jonge jaren leek er voor Neso Saponjic, handbaltrainer bij Hellas, een mooie sportloopbaan in het verschiet te liggen. De gruwelijke oorlog in het voormalig Joegoslavië maakte echter een abrupt einde aan zijn idealen. Hij ging door een hel, maar op wilskracht krabbelde hij overeind. Een hartverscheurend verhaal over vermoorde familieleden, zweven op het randje van de dood en het gevecht om te overleven.
De kleine Neso werd als Nebosja Saponjic in 1970 in Sarajevo, de hoofdstad van Bosnië en Herzegovina geboren. Hij kende een onbekommerde jeugd, die hij de eerste zeven jaar doorbracht hoog in de bergen. ,,Daarna ging ik op school in de stad. Ik begon met sporten, eerst basketbal, maar koos toch voor handbal. Een contactport paste beter bij mij. Ik leefde in een vrij land en groeide op in een liefdevol gezin met een grote familie. Ook muziek was een belangrijk deel van mijn bestaan. Ik speelde met veel succes accordeon/ harmonica in een groot orkest.”
De eerste handbalervaringen deed Saponjic op bij Novi Grad, in de buurt van zijn woonplaats. ,,Na een jaar ging ik naar Zeljeznicar vanwege een betere opleiding. De beste club van de stad en in de top tien van de eredivisie in het voormalig Joegoslavië. Ik was niet echt een supertalent maar door hard werken, boekte ik steeds meer vooruitgang. Na het gymnasium ben ik diergeneeskunde gaan studeren. Maar in mijn laatste jaar moest ik helaas stoppen met studie en handbal omdat de oorlog uitbrak. Eerst in Kroatië en daarna in Bosnië.”
Tot aan die zwarte periode had Saponjic een onbezorgd en succesvol leven. ,,Maar,” zegt hij een tikje geëmotioneerd, ,,dat prachtige leven veranderde in een nachtmerrie. We werden door alle gruwelen van de oorlog getroffen. We waren met een gezin van zeven personen in ons huis. Na korte tijd bleef ik alleen met mijn zus over. Mama, papa, grootouders, neefjes, vrienden, buren waren omgekomen door sluipschutters of granaten. Zelf raakte ik ook zwaargewond. Mijn buikholte was verwoest, organen deels beschadigd, benen verlamd, rug kapot. Ik heb twee maanden moeten vechten om te overleven.”
Dát was het moment dat Neso Saponjic een belangrijk besluit in zijn leven nam. ,,Ik heb van alles geprobeerd om weg te komen uit die ellende. Naar het buitenland, het eindstation was niet belangrijk. Ik was pas 21 en eigenlijk net volwassen. Ik wilde weer staan, lopen en leven. Artsen gaven me weinig kans, dat ik ooit nog zou kunnen lopen. Maar wat had ik te verliezen? Ik was alleen en er slecht aan toe. Was bijna dood geweest. Ik miste al mijn familie, een verdriet dat nauwelijks te dragen viel. Na veel omzwervingen kwam ik via Kroatië, dat toen al oorlogsvrij land was, in Nederland terecht.”
Saponjic begon aan een nieuw leven en aan zijn langdurig herstel. ,,Ik leerde weer lopen, eerst met een stok. Dagelijks vijf tot zes uur fietsen en zwemmen. Ik ging stapje voor stapje vooruit. Het was knokken, maar uiteindelijk kon ik weer een redelijk normaal leven leiden. Niet topfit, maar ik was weer zelfstandig. Ik ging de taal leren, liet me omscholen en ging werken. Ik deed van alles om de kans groter te maken dat ik hier mocht blijven. Stratenmaker, vruchtenplukker, schoonmaker, boerderijhulp, alles heb ik aangepakt.”
Saponjic forceerde zijn toch al geteisterde lichaam. ,,Ik had dat eigenlijk niet moeten doen. Mijn rug en benen waren al zwaar beschadigd door al die verwondingen. Het is nooit meer helemaal goed gekomen. De banen daarna waren meer op kantoor. Eerst in het vluchtelingenwerk, daarna een administratieve opleiding gevolgd en een mooie baan gekregen in het bedrijfsleven. De laatste paar jaar ging het toch weer slechter met mijn gezondheid. Ik heb drie zware operaties aan mijn rug en nek gehad. Toch wilde ik niet accepteren dat ik als invalide door het leven zou moeten gaan. Ik ben blijven knokken en mijn grootste motor is mijn instelling: kijk naar wat je hebt en naar wat je wèl kunt. Zo heb ik als mens en als sporter altijd gehandeld. Die denkwijze probeer ik over te brengen op de spelers die ik train. Ik wil ze opleiden tot sterke individuen en breng ze normen en waarden bij. Daar komt meer bij kijken dan alleen maar goed te kunnen handballen.”
TITEL WAS DROOM DIE UITKWAM
Neso Saponjic vond bij zijn komst naar Nederland onderdak in Rotterdam. Hij begon als trainer/coach bij handbalclubs in de regio en haalde drie trainersdiploma’s. Zijn mentors waren Jan van Kester, met wie hij de succesvolle jeugd van Quintus trainde, en Leon Luijsterburg. Hij trainde ook de afdelingsselectie (jongens) van Zuid-Holland en boekte successen in Rotterdam en Den Haag, onder meer als hoofdtrainer van EHC. Na Hercules vertrok hij naar Hellas, waar hij al twee seizoenen werkzaam is bij de mannenselectie van Nico Stet. Met de A-junioren van Hellas behaalde Saponjic als hoofdcoach de nationale titel. ,,Dat was echt een droom die uitkwam en nogmaals bevestigde dat je met de juiste instelling heel veel kunt bereiken. Ik heb alles gedaan op trainersgebied. Nu ben ik met veel plezier bij Hellas aan de slag en wat er daarna komt, is nog een mysterie.”
PETER LOTMAN